02.02.2023

Anna Wege

Dieta wege w ciąży — czy jest szkodliwa?

Dieta wegańska w ciąży brzmi dość kontrowersyjnie. Dla wielu osób taka dieta uchodzi za niezdrową, tym bardziej dla kogoś, kto przez dziewięć miesięcy będzie dbać o mały organizm w środku swojego ciała. Jednak wbrew pozorom coraz więcej kobiet decyduje się na pozostanie na diecie wege w trakcie ciąży. 

Ciąża wiąże się z większym zapotrzebowaniem na składniki odżywcze zawarte w pokarmie i stąd też obawy, czy dieta wege jest zdrowa dla ciężarnych. Jeśli odżywiamy się nieodpowiednio i nie dostarczamy sobie oraz dziecku wszystkich składników, możemy narazić je na poważne konsekwencje zdrowotne. Ale takie ryzyko dotyczy wszystkich kobiet w ciąży, bez względu na rodzaj jedzenia. Dieta mięsna nie równa się przecież diecie dobrze zbilansowanej. Naukowcy jednoznacznie twierdzą, że noworodki, których matki miały dobrze zbilansowaną dietę bezmięsną, mają odpowiednią wagę urodzeniową i rodzą się zdrowe.

Kluczem każdej diety jest zbilansowanie

Zarówno Amerykańskie Towarzystwo Dietetyków, jak i Światowa Organizacja Zdrowia potwierdza, że odpowiednio zbilansowana dieta wegańska jest bezpieczna dla zdrowia. Jak wygląda ich stanowisko wobec kobiet w ciąży? Sytuacja wygląda podobnie, należy jedynie pamiętać o zwiększonych dawkach witamin i składników mineralnych, których przyjmowanie może być utrudnione na diecie wegańskiej. 

Mimo wszystko wielu lekarzy w Polsce w dalszym ciągu podchodzi sceptycznie do diety wegańskiej u kobiet w ciąży. Najczęściej wynika to z braku wiedzy o aktualnych wynikach badań dotyczących żywienia ciężarnych. 

Zapotrzebowanie kobiety, a kobiety w ciąży

W zdrowej diecie liczy się bilans odżywczy – zatem jakie jest zapotrzebowanie kobiety, a jak zmienia się ono w czasie ciąży? Popularne jest powiedzenie „Jeść za dwoje”, na szczęście kobieta w ciąży nie musi jeść dosłownie dwa razy więcej. Zapotrzebowanie na niektóre składniki staje się co prawda nieco większe, inne z kolei nie odbiegają znacząco od standardowej ilości. Jeśli dana kobieta stosowała prawidłową i dobrze zbilansowaną dietę przed ciążą, jej zalecane dawki na witaminy i składniki mineralne nie wzrosną znacząco. Wymagane jest przyjmowanie większych dawek przede wszystkim: witaminy A, B12, C, E oraz fosforu, magnezu oraz żelaza.

Co powinna suplementować kobieta w ciąży?

Należy pamiętać, że każda kobieta w ciąży, w szczególności ta na diecie wegańskiej, powinna być pod stałą kontrolą lekarza oraz dietetyka. Nie należy samemu podejmować decyzji o suplementacjach bez wcześniejszej konsultacji, ponieważ zbyt wysokie dawki mogą być szkodliwe dla zdrowia dziecka.

Najważniejszym składnikiem do suplementacji są kwasy DHA, ponieważ to one są budulcem mózgu. Zaleca się przyjmowanie mniejszych ilości kwasów DHA nawet kobietom na diecie tradycyjnej, bogatej w ryby. Kobiety na dietach roślinnych ze względu na całkowite wykluczenie ryb powinny zażywać około 400-600 kwasów DHA dziennie. 

Niezwykle ważna jest też kwestia wapnia. Jeśli kobieta ma skończone 19 lat i stosuje tradycyjną dietę, nie musi przyjmować dodatkowego wapnia w trakcie ciąży. Po osiągnięciu dojrzałości, kiedy nasz układ kostny jest w pełni uformowany, nasze zapotrzebowanie na wapń pokrywają produkty mleczne. Kobietom w ciąży zaleca się spożywać takie produkty codziennie. Sprawa wygląda zupełnie inaczej w przypadku osób na diecie wegańskiej. Prawdopodobnie konieczna będzie dodatkowa suplementacja wapnia, jednak wszystko należy najpierw skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę. 

Kolejnym ważnym składnikiem jest żelazo. Choć występuje naturalnie w produktach pochodzenia roślinnego, to dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek u kobiet w ciąży jest prawie dwukrotnie większe. Najprawdopodobniej nie będzie możliwości pokrycia jego zapotrzebowania naturalnie, jednak wszelkie dodatkowe dawki żelaza należy uzgodnić z lekarzem, po odpowiednich badaniach.

Witamina D powinna być suplementowana przez każdego. U ciężarnych kobiet to zapotrzebowanie wzrasta. Szacuje się, że każda kobieta w ciąży powinna przyjmować do 2000 jednostek dodatkowej witaminy D na dzień.

Witamina B12 jest konieczna do suplementacji u każdej osoby na diecie wegańskiej, ponieważ nie występuje ona praktycznie w żadnych produktach pochodzenia roślinnego. Wszystkie konieczne dawki przyjmowania witaminy B12 powinny być dokładnie przeanalizowane przez lekarza oraz dietetyka po przeprowadzeniu odpowiednich badań.

Czy dieta wegańska w ciąży jest szkodliwa?

Tak jak każda dieta, ta dobrze zbilansowana nie jest szkodliwa również dla kobiet w ciąży. Należy jednak pamiętać, że odżywianie się „za dwoje” jest niezwykle skomplikowane nawet dla osób na tradycyjnych, pełnych dietach zwierzęcych. Kobiety na dietach bezmięsnych będą wymagały szczególnej troski i wielu dodatkowych suplementacji. Prawdopodobnie częściej będą musiały także wykonać badania kontrolne. Ze względu na wciąż duży dystans do diet roślinnych w ciąży, może być trudno znaleźć lekarza, który poprowadzi taką ciążę. Co nie zmienia faktu, że urodzenia zdrowego dziecka, będąc na dobrze zbilansowanej diecie w pełni wegańskiej, jest jak najbardziej możliwe.